Tarihin Sessiz Tanığı: Çamlıhemşin Kale Köyü Meğele (Kaldırma) Mevkii

Tarihin Sessiz Tanığı: Çamlıhemşin Kale Köyü Meğele (Kaldırma) Mevkii

YAŞAM 30.05.2025 06:38:00 297 0
Tarihin Sessiz Tanığı: Çamlıhemşin Kale Köyü Meğele (Kaldırma) Mevkii

HIZIR CANBAZ

Rize'nin Çamlıhemşin ilçesine bağlı Kale Köyü’nün Meğele (Kaldırma) mevkii, tarih boyunca birçok olaya tanıklık etmiş, köklü geçmişi ve doğal güzellikleriyle dikkat çeken bir bölgedir. İpek Yolu’nun izleri, Başyayla göç rotaları ve Çiçekli Yaylası’na çıkan patikalar bu bölgede kesişmiştir.

Köyün tarihî yerleşim merkezleri olan Kala ve Varoş, Meğele ile birlikte Faikli, Merze, Ortasırt, Başçayır ve Çiçekli gibi yayla alanlarını da kapsamaktadır. Bu bölgede İslamlar, Ğubatlar, Köseler, Galdavarlar ve Tonyalı aileleri yaşamış; özellikle kalenin bu kesiminde yerleşmişlerdir.

1800’lü yıllardan itibaren bu sülaleler kış aylarında Pazar ilçesine göç etmiş, yaz aylarında ise yaylalara dönmeye devam etmişlerdir. Bu ailelerin Pazar’da İlastas, Bülep, Aptioğlu ve Kuvakçe gibi mahallelerde yerleşik oldukları bilinmektedir. Ayrıca Güzelyalı, Kirazlık, Sapu, Narsivat, Duduvat ve Hudisa mahallelerinde de aynı ailelerin izlerine rastlanır.

Yaşlılar hâlâ, Pazardan yaylaya çıkış yolculuklarını anlatır: Üsküt Dağı, Horoz Yokuşu, konaklanan hanlar, taşan dereler, çığlar, dar patikalar… Yolculuk genellikle iki gün sürer, Şebek Düzü’nde zorlu bir tırmanış başlar. Yanlarında azık dahi olmadan, yardımlaşarak yapılan bu yolculuk, o dönemin dayanışma ruhunu da yansıtır.

Varoş’tan yola çıkanlar, Deredüz mezarlıklarını geçip atlarla Çağılbaşı ve Horondüzü’ne ulaşır. Horondüzü, gençlerin horon oynadığı yer olarak hafızalarda yer etmiştir. Buradan sonra Meğele’ye ulaşılır ve “kaldırım” denilen taşlı yol başlardı. Bataklık alanlara yerleştirilen yassı taşlar hâlâ bazı sokaklarda görülebilir. Atlar bu taş yollarda "hest" sesiyle yönlendirilir, bazen de “ço” denilerek yürümeleri sağlanırdı.

Gelenlerin sesi duyulunca Meğele halkı dışarı çıkar, geleni tanımaya, haber almaya çalışırdı. Sağdan yol Çiçekli Yaylası’na, soldan ise eski taş köprü geçilerek Başçayır ve Başyayla’ya, düz devam edildiğinde Faikli, Merze ve Ortasırt’a ulaşılırdı.

Günümüzde bu zorlu yolculuklar yerini araçlarla yapılan seyahatlere bırakmış olsa da, bölgenin tarihî ve kültürel mirası canlılığını korumaktadır.

Tarihçi Şükür, Ziyaretlerine Devam Ediyor

Bakan Yumaklı Rize’de Çay Hasadına Katıldı