Karadeniz’in doğal yapısını yakından tanıyan, Pazarlı Emekli Daire Başkanı, İnşaat Yüksek Mühendisi Mustafa Babal, son yıllarda bölgemizde sıkça yaşanan sel ve heyelan olaylarıyla ilgili önemli değerlendirmelerde bulundu. Özellikle derelerin rehabilitasyonu adı altında yapılan beton duvar çalışmalarının doğaya zarar verdiğini ve dere ekosistemini yok ettiğini belirtti.
“Yüksek ve dik beton duvarlarla çevrilen dereler artık doğal özelliklerini kaybediyor. İnsanlar ve hayvanlar karşıdan karşıya geçemiyor, balıklar yaşayamaz hale geliyor. Bu yapılar ekolojik dengenin sonunu hazırlıyor,” diyen Babal, ciddi uyarılarda bulundu.
DOĞRU YERLEŞİM ALANLARI BELİRLENMELİ
Babal, şehirlerin bir kısmının yanlış alanlara kurulduğunu, dere yataklarına tehlikeli şekilde yaklaştığını vurgulayarak, yerleşime açılacak alanların her yönüyle analiz edilmesi gerektiğini belirtti:
“Zemin yapısı, yağış ve heyelan riski, çevresel etkiler göz önünde bulundurulmalı. Birçok mühendislik disiplini bir araya gelerek bilimsel kararlarla alan tespiti yapmalıdır.”
DERELERİ KANALA ÇEVİRMEYİN!
Babal, derelerde yapılan rehabilitasyon çalışmalarının çoğunun doğaya zarar verdiğini ifade etti:
“Kanallar, debisi sabit olan su yapılarıdır. Oysa derelerde yağış ve heyelan kaynaklı taşkın debisi hesap edilemez. Bu yüzden dereler kanal haline dönüştürülmemeli, doğal yapısı korunmalıdır. Akış alanları daraltılmamalı, suyun hızını kesen doğal kayalıklar bozulmamalıdır.”
Ayrıca, bazı şehirlerde dere kenarlarına yapılan dik duvarların üzerine cadde yapıldığını ve bu yapıların selde büyük tehlikeler oluşturduğunu belirtti:
“Bu yolların adı ‘Dereboyu Caddesi’ olsa da, ilk yağmurda bu caddeler haberlerde felaket manzaralarıyla yer alıyor.”
DERE YATAKLARINDAKİ KADEMELER DİKKATE ALINMALI
Babal, dere yataklarının sadece mevcut haliyle değil, taşkın durumundaki genişlikleri ve tarihsel taşkın alanları ile birlikte değerlendirilmesi gerektiğini ifade etti:
“Uzmanlar birinci ve ikinci kademe taşkın alanlarını bilir. Bu bölgelerde yerleşim olmamalı. Ancak üçüncü kademede, gerekli tedbirlerle sınırlı yapılaşmaya izin verilebilir.”
DUVARLAR RİSKİ ARTIRIYOR
Özellikle dere kenarlarına yapılan dik beton duvarlar konusunda da uyarıda bulunan Babal, bu yapıların riskleri izole edemediğini, aksine yapılaşmayı cesaretlendirdiğini belirtti:
“Dere kenarındaki bu duvarlar çözüm değil, yeni risklerin habercisidir. Bu noktada kamu kurumları, belediyeler, mühendisler ve sivil toplum kuruluşları ortak hareket etmeli; doğaya, insana ve hayvana zarar vermeyecek projeler üretmelidir.”
Mustafa BABAL İnşaat Yüksek Mühendisi (İTÜ) Kaynak: kaçkar53.com
