1870’li yıllardan itibaren Osman Devleti’nin iç ve dış politikasında etkili olan zümrede elle tutulur bir Türkçülük hareketinin varlığı söz konusu olmuştur.

        Bu akım, yeni yüzyıla geçilmesi ile daha da sağlam bir zemine oturmuş ve devletin en önemli ideolojilerinden bir tanesi olmuştur.

       Bu akımın etkileri sosyal ve kültürel bir çok konuda belirleyici bir etkiye sahip olmuştur. Bunlardan en belirgin olanı, uygulanamadığından resmiyete geçememiş ve doğal olarak pek bilinmeyen bir uygulama olan eski köy adlarının net bir şekilde Türkçeleştirilmesi projesidir.
Şöyle ki 1916 yılında Dahiliye Nezareti (İçişleri Bakanlığı), ülkenin dört bir yanında bulunan köylerin, kasabaların, nahiyelerin, kazaların ve vilayetlerin adlarından amâl ve hissiyat-ı milliye’ye ters görülenlerin değiştirilmesi için mühim bir karara imza attı.
     
      Bu karar yöremizin tabi olduğu Trabzon Vilayeti’ne de yazılı olarak bildirildi. Bunun üzerine kasaba, mahalle ve köyler için yeni adların tespit edilmesi amacıyla vilayet Encümeni toplandı. Her yerleşim yerine, tutarlı bir şekilde yeni adlar tasarlandı. Bu çalışma yapılırken, Türkçe olduğu tespit edilen yer adlarına dokunulmadı. Bazılarına ise eski adlarına ses olarak benzeyen uygun Türkçe isimler düşünüldü. Diğer yerleşim yerlerine ise coğrafi ve kültürel olarak bilinen bir özellik ön planda tutularak uygun isimler belirlendi.
Bu şekilde hazırlanan listeler bir deftere yazılarak kabul ve tasdik edilmesi talebiyle Vilayet tarafından Dahiliye Nezareti’ne gönderildi. Üzerinde 20 Haziran 1916 tarihi bulunan defterde Atina kazasına “Soğuksu” adı uygun görülmüştü.

       O yıllarda Atina kazasına bağlı olan 42 mahalle ve köyün adı zikredilmişti. Bu adlardan altısı hiç değiştirilmemişti. Hazırlanan liste her ne kadar ilgili mercilere havale edilmiş olsa da, Osmanlı Devleti’nin I.Dünya Savaşı’na girmesi sebebiyle, bu kanun yürürlüğe girememiştir ve sadece taslak bir proje olarak arşivde kalmıştır.
İşte 1916 tarihinde Osmanlı Devleti’nin köylerimize koymayı düşündüğü Türkçe yeni yer adları;
 
Atina kazası – Soğuksu kazası
Eski Ad
Yeni Ad
Eski Ad
Yeni Ad
Eski Ad
Yeni Ad
Pazar mah.
Pazar mah.
Soğuksu mah.
Soğuksu mah.
Şilerit
Şirinköy
Noğadiha
Yalıköy
Kukulat
Taşaltı
Cabat
Hasköy
Hoşneşin
Hoşneşin
Cacivat
Yenicami
Aranaş
Küçükcamialtı
Kitat
Düzceköy
Hançkun
Şahinli
Nohlapso
Irmaklı
Sulet
Dağaltı
Tordivat
Kalebaşı
Zelek
Bironbaşı
Melyat
Hacıköy
Kemer
Kemer
Venek
Selimani
Surminat
Sevimliköy
Haçapit
Ağaçlı
Apso
Kireçli
Başköy
Başköy
Zağnat
Gürgenlik
Lamğo
Çifteyol
Hotri
Abdioğlu
Hamidiye
Hamidiye
Kostanivat
Kestanelik
Sukita
Seydioğlu
Papilat
Üzümlü
Sapu
Elmalık
Mamakivat
Dereli
Cigetöre
İnbatiye
Avramit
Pehlivan
Bogina
Topbaşı
Buleb-i Ulya
Yukarı Kirazlık
Buleb-i Süfla
Aşağı Kirazlık
İlastas
İlyaslı
Hudisa
Bozukköprü
Talivat
Sepetli
Kuzika
Taşçılar
Haku
Hanaltı
Dadivat
Handağı
 
    

ali kemal
18.02.2014 09:24:54
murat bey sizi ve sitenizi kutluyorum

osman
18.02.2014 09:25:21
araştırma yazılarınızı severek okuyorum

kamil
18.02.2014 09:25:41
murat bey tebrik ederim

Asiye Çamlı
18.02.2014 19:54:55
Sizi tebrik ediyor ve başarılarınızın devamı diliyorum.. Başköy için büyük bir şanssınız...

ş.Bal
21.02.2014 12:00:09
yalnız; cigetöre > i̇nbatiye isminde bir yanlışlık var gibi yeni adı boğazlı köyü dğilmiydi?köyün adı mı değişti

Atina’nın köylerine Osmanlı’nın düşündüğü Türkçe Adlar

Murat Ümit HİÇYILMAZ

18.02.2014 09:12:58

20